Sławni mieszkańcy

W Inowrocławiu urodziła się najpiękniejsza Polka - Miss Polski '93 i Miss International '93 - Agnieszka Pachałko. Podczas konkursu Miss Polski została również uznana Miss Publiczności.

W Strzelnie urodził się 19.XII.1852 r. Albert Abraham Michelson (zmarł w 1931 r.) - syn właściciela małego sklepiku i córki miejscowego lekarza Rozalii Przyłubskiej.

Przywódca chłopów kujawskich w powstaniu styczniowym. Urodził się 23.VIII.1823 r. w Jaksicach koło Inowrocławia. Działał zwłaszcza na terenie Kujaw Wschodnich i tam otrzymał nominację na majora, a później pułkownika. Po stłumieniu powstania wrócił w rodzinne strony i tu wpadł w zastawioną przez władze pruskie zasadzkę.

8.IX.1879 r. w Inowrocławiu urodził się Bronisław Niklewski, pedagog i przyrodnik, członek PAU. Prowadził badania z zakresu mikrobiologii, chemii rolnej i nawożenia, fizjologii roślin i ogłosił ok. 80 prac i podręczników m. in. "Obornik" (1926 .r.), "Fizjologia roślin" (1933 r.), "Nawożenie roślin na ziemiach polskich" (cz. l-2, 1948-1949). Zmarł 20.1.1961 r. w Poznaniu, gdzie przez wiele lat był profesorem.

3.VI.1843 r. w Szymborzu, urodził się Franciszek Posadzy, dobry gospodarz i szeroko znany polski działacz społeczny i kulturalny.

Henryk Fryderyk Hoyer był synem Ferdynanda i Heleny z Trzcińskich, która wkrótce po porodzie zmarła. Do dziesiątego roku życia mieszkał w Inowrocławiu. Szybko został wprowadzony w arkana wiedzy aptekarskiej, a jego chęć zdobycia wiedzy medycznej zapewne radowała ojca, który pragnął, by syn przejął po nim rodzinny interes.

Urodził się 16.VII.1846 r. w Strzelnie. W 1856 r. wstąpił do gimnazjum w Trzemesznie i po pół roku przeniósł się do Inowrocławia, gdzie w 1866 r. otrzymał maturę, a następnie w Gryfii i Halle w Niemczech studiował medycynę i zdobył tytuł doktora.

Poeta, działacz i wybitny rewolucjonista, uczestnik powstania kościuszkowskiego. Pochodził on z drobnej szlachty kujawskiej. Urodził się w 1759 r. prawdopodobnie w Szarleju, gdzie ojciec jego był zarządcą klucza dóbr - Szarlej, Korczyn, Góra, Bożejewice. J. Jasiński przeszedł do historii jako bohater walk o utrzymanie niepodległości w ostatnich latach Rzeczypospolitej szlacheckiej i przedstawiciel najbardziej wówczas radykalnych poglądów społecznych.

Jednym z najznakomitszych profesorów XV w. był rektor Akademii Krakowskiej Jan Dąbrówka, rodem ze wsi Dąbrówka w pow. inowrocławskim. Teolog kanonik w kościele św. Floriana.

Urodził się 1.VII.1862 r. w Inowrocławiu. Z zawodu był on malarzem, brał czynny udział w życiu kulturalnym i społecznym. Przez swoje odczyty i przemówienia narażał się często władzom pruskim.

Jeden z największych poetów polskich. Urodził się 12 grudnia 1860 roku w Szymborzu na przedmieściach Inowrocławia. Był synem niezamożnych włościan. Uczył się w pruskich gimnazjach w Inowrocławiu, Poznaniu, Opolu i Raciborzu, brał udział w konspiracyjnych pracach samokształceniowo-patriotycznych, maturę uzyskał w Poznaniu w 1884 roku.

Jan z Ludziska (około 1400-1450) doktoryzowany w Padwie (1433 r.) profesor Akademii Krakowskiej, lekarz i humanista. Wielki obrońca chłopów i prekursor humanizmu w Polsce, autor traktatu "O wychowaniu".

Lekarz i publicysta, uczestnik powstania wielkopolskiego. Opracowywał on dzieje miasta Inowrocławia i zajmował się heraldyką. Miał bogate zbiory książek i dokumentów dotyczących historii Kujaw. Pisał artykuły i był autorem wielu prac wydanych w okresie międzywojennym. Za polską działalność w czasie okupacji został aresztowany i zginął 18 stycznia 1941 r. w Dachau.

Urodził się 18 grudnia 1929 r., jako najstarszy syn Kazimierza i Salomei z Kośmickich. Ojciec był pracownikiem warzelni soli. Mieszkali w Rycerzewie, gdzie też rodzina spędziła okupację, a przyszły prymas pracował wraz z rodzeństwem u niemieckiego osadnika.

Ze Skotnik koło Kruszwicy pochodził działacz społeczny Lucjan Grabski (1842-1900). Po ukończeniu szkoły kadetów i odbyciu służby wojskowej mieszkał on przez pewien czas w Targowicy, w powiecie mogileńskim, a następnie w 1873 r. przeniósł się do Inowrocławia i został kierownikiem młyna parowego, a później dyrektorem cukrowni w Kruszwicy.

Urodził się w 1892 r. w Rudzinach. Po ukończeniu gimnazjum studiował medycynę w Gryfii i Fryburgu. W 1920 zdał egzamin państwowy we Wrocławiu, uzyskując dyplom lekarza oraz doktorat medycyny za pracę z dziedziny neurologii.

Ludwik Mierosławski (1814-1878), działacz polityczny, pisarz, historyk wojskowości, dowódca powstańczy, generał. Chrześniak marszałka napoleońskiego Louisa Dovout (po którym otrzymał imię), ukończył kaliski korpus kadetów, a potem uczestniczył w powstaniu listopadowym 1830-1831.

Kujawianinem był znany dziennikarz, działacz i pisarz Maciej Wierzbiński (1863-1933), wyróżniony za swoją pracę krótko przed śmiercią nagrodą literacką im. Orzeszkowej. Jego rodzice pochodzili ze wsi Ściborze k. Inowrocławia.

Znanym działaczem był Marceli Kujawa-Połczyński (1844-1910) z Gniewkowa. Po powstaniu musiał on emigrować do Francji, gdzie był świadkiem Komuny Paryskiej. Wróciwszy do kraju rozwijał szeroką działalność społeczną i m.in. napisał wspomnienia powstańca z roku 1863/64 pt. "Bartek Nowak", zawierające dużo cennego i ciekawego materiału, a także bardzo radykalny pogląd na sprawy polskie i społeczne.

Drugim słynnym rodem Kujaw Zachodnich, który wydał cały szereg wybitnych działaczy, był ród Kościeleckich. W XV w. działali Jan Kościelecki (1415-1475) starosta inowrocławski, dobrzyński, malborski, świecki, tucholski i jasieniecki, kasztelan bydgoski i wojewoda inowrocławski, właściciel Kościelca koło Inowrocławia, który odznaczył się w walce z Krzyżakami i Jan II Kościelecki, chorąży inowrocławski, podkomorzy dobrzyński, kasztelan kruszwicki, starosta bydgoski i założyciel konwentu Bernardynów w Bydgoszczy w 1480 r.

Pisarz, poeta, dramaturg i publicysta. Urodzony 7 maja 1868 w Łojewie niedaleko Inowrocławia, zmarł 23 listopada 1927 w Jarontach nad Gopłem.

Stefan Grabski (ur. 5.1.1867 r. w Targowicy k. Mogilna), podobnie jak ojciec, będąc dyrektorem cukrowni w Kruszwicy, zajmował się sprawami społecznymi, był członkiem Rady Miejskiej w Inowrocławiu, Izby Handlowej w Bydgoszczy i innych organizacji.

Władysław Kościelski, urodzony w 1818 r. w Szarleju nad Gopłem. Postać Władysława Kościelskiego jest niezwykle ciekawa i wzbudzająca sensację. Szlify oficerskie zdobył w wojsku zaborcy pruskiego, przeciwko któremu później spiskował i za co przesiedział półtora roku w poznańskiej cytadeli i berlińskim Moabicie.

Syn powstańca z 1831 r., pochodził ze Stołężyna. Studiował we Wrocławiu, Heidelbergu, a następnie w Berlinie, gdzie uzyskał tytuł doktora praw. Pracował w sądzie w Poznaniu i Bydgoszczy, a następnie przeniósł się na Kujawy i tu przyczynił się do powstania Towarzystwa Pożyczkowego, przekształconego w 1889 r. w Bank Ludowy w Inowrocławiu.